Mevrouw de voorzitter,

Mijn leerlingen op school zijn nieuwsgierige wezens, volwassenen in de dop en ze stellen ook de meest uiteenlopende vragen. Ik vertelde ze vorige week dat ik er vandaag niet zou zijn. Gejuich natuurlijk. Ik legde ook uit waarom ik er niet zou zijn. We hebben over verschillende thema’s uit de begroting gepraat die voor hen belangrijk zijn. Als uitdaging voor mij hebben ze vier woorden gekozen/geloot die ik verplicht moet gebruiken. Aan u de uitdaging om te raden welke woorden. Het lijkt me een klein, speels voorbeeld van jongerenparticipatie.

Energieprijzen stijgen. Benzineprijzen stijgen. Angsten. Tweedeling. Polarisatie. Onderwereld en bovenwereld raken vermengd. In wat voor tijd leven we en in wat voor tijd willen we leven? Een belangrijke vraag voor ons is: waar krijg je energie van?!

Energie van de jeugd

Bij een terugblik op 2020 ontkom je niet aan het C-woord; ook op dit moment zijn we nog niet klaar met corona. En deze pandemie heeft gevolgen op de lange termijn. Welke dat zijn weten we niet precies, maar dat ze er zijn is duidelijk. Laten we niet alleen kijken naar de economische gevolgen, maar vooral ook naar de gevolgen voor het welzijn. Deze problemen zijn door de coronapandemie zichtbaarder geworden.

Jongeren hebben vorig jaar vooral achter hun chromebook of ander device op afstand onderwijs gevolgd. Dit vroeg veel van jongeren. Zelfstandig de moed erin houden en weer online lessen volgen zonder de broodnodige klasgenoten. Niet meer een pauze waarin je naast Dorito’s en pretzels ook frustraties over ouders en leraren kunt delen. Niet meer spiegelen aan anderen en normaliseren.

Voor sommige jongeren was de lockdown zo heftig dat ze op straat elkaar gingen ontmoeten en overlast veroorzaken. We zijn blij dat er aan de veiligheid gewerkt is door de overlast van jongeren op met name het Kuperserf te beperken. We hopen ook dat het cameratoezicht en juist ook de gesprekken erom heen het gewenste effect hebben.
De ChristenUnie zou nog graag weten of het college het met de ChristenUnie eens is dat investeren in jongeren investeren in contact is en we daar als gemeente Hellendoorn meer jongerenwerkers voor zouden moeten inzetten?

De hervormingsagenda heeft mooie projecten op de rol voor 2022. Twee punten haal ik eruit:

1. We zijn benieuwd wat de schoolzorgondersteuner basisonderwijs kan bieden. De eerste geluiden zijn positief.
2. De ChristenUnie heeft zich al jaren hard gemaakt voor een preventieve aanpak rond echtscheidingen en als preventie niet meer mogelijk is, dan toch een traject waar de schade voor kinderen, hun ouders en iedereen daaromheen zoveel mogelijk beperkt blijft.

Verder verwachten we dat de ingeslagen weg in het sociaal domein zijn vruchten blijft afwerpen. Het was goed om te merken dat in vergelijking met andere gemeenten Hellendoorn in kosten per persoon per inwoner bij de laagste van de regio hoort. Ook de personele bezetting is volgens de benchmark laag. We moeten oppassen dat we het ambtenarenapparaat niet overvragen. Het gaat nu goed, maar het is wel kwetsbaar.

Statushouders

Als ChristenUnie vinden we het heel belangrijk onze verantwoordelijkheid te nemen. Waar je wieg staat heb je niet voor het kiezen, maar het bepaalt wel je keuzes. Hoe gastvrij zijn we naar mensen die als vluchteling en later als statushouder naar Nederland komen? We roepen het college op alle mogelijkheden aan te grijpen om zo veel statushouders als mogelijk op te vangen. 

Landbouw

We zijn blij dat dit kalenderjaar de agrarisch ambtenaar kon starten. Duidelijk is dat deze in een behoefte voorziet. De ChristenUnie spreekt de wens uit dat de agrarisch ambtenaar structureel ingezet kan gaan worden. Naast de agrarisch ambtenaar zijn er ook twee ervencoaches. Deze drie personen trekken samen op. Dit is broodnodig omdat er veel op de agrariërs afkomt. Er speelt veel wat raakvlakken heeft met meer dan één beleidsgebied en het is goed dat er nu één aanspreekpunt is. De ervencoaches zijn mogelijk, door een provinciale subsidie die eind dit jaar afloopt. Wat doet de gemeente Hellendoorn dan?
Kunnen onze agrariërs ook na dit jaar gebruik blijven maken van de ervencoaches?

Energie/klimaat

Alleen als je je kop in het zand steekt kun je nog om klimaatverandering heen. Groenland begint zijn naam helaas steeds meer eer aan te doen. Rapporten over de snellere opwarming van de aarde zijn actueel. Bewustwording is een eerste stap. Soms lijkt iets een druppel op een gloeiende plaat maar veel druppels maken een regenbui.

In het afgelopen jaar hebben we mooie stappen gezet op energiegebied. We hadden een  bod voor de RES waarin van onderaf door de inwoners wordt meegedaan. We lopen voor op andere gemeenten waar de participatie en betrokkenheid veel lager ligt. Toch is het niet achteroverleunen. Met een bod waarin alleen zon zit, hebben we een kwetsbaar bod. Natuurlijk nemen we het bod van de energiewerkgroepen over, maar voor de nabije toekomst zullen we verder moeten nadenken over andere bronnen. Het is goed om een revolverend fonds in het leven te roepen voor de energiewerkgroepen. Als gemeente wil je geen bank zijn, maar je mag zo’n belangrijke klus als de RES ook niet alleen bij de burgers neerleggen. De gemeente is verantwoordelijk en heeft een verantwoordelijkheid om de burgers dan ook te helpen met deze initiatieven.

Niet alleen moeten we zoeken naar andere energiebronnen maar vooral ook moeten we  inzetten op energiebesparing, want de schoonste energie is energie die we niet gebruiken. We moeten omdenken. Niet alleen kijken naar economische groei, maar aan genoeg.
In hoeverre gaat het college ook inzetten op energiebesparing in plaats van de nadruk op het zoeken naar andere energiebronnen?

De energieprijzen zijn in korte tijd torenhoog gestegen, wat leidt tot zorgelijke situaties. Voor mensen met lage en middeninkomens wordt de energierekening onbetaalbaar, zeker als zij in slecht geïsoleerde huizen wonen. Bij ongeveer 550.000 Nederlandse huishoudens is nu al sprake van energiearmoede en de verwachting is dat er op korte termijn 170.000 Nederlanders bijkomen als de prijzen niet veranderen.

Dit is voor mensen in huurhuizen én in koophuizen een groeiend probleem. Voor mensen met een goed inkomen is de stijgende energieprijs vervelend, maar je hoeft geen vervelende keuzes te maken. Voor hen is het dan ook moeilijk voor te stellen hoe groot het probleem is. Mensen zonder werk zijn vaak de hele dag thuis en dan staat de verwarming dus de hele dag aan. De mensen met een kleinere portemonnee gebruiken relatief dus veel meer energie. Om rampzalige situaties te voorkomen is het belangrijk  dat er zo snel mogelijk komt. Het kabinet heeft 3 miljard euro beschikbaar gesteld voor compensatie van de energierekening. Omgerekend zal dat ongeveer €300.000 voor de gemeente Hellendoorn zijn.

De ChristenUnie wil dan ook een motie indienen om zo snel mogelijk tot een noodfonds hiervoor te komen.

Woningbouw

Wij maken ons grote zorgen om de krapte op de woningmarkt. Het systeem is overbelast en dat heeft grote gevolgen. Starters, net gescheiden mensen… Er zijn veel groeperingen die geen schijn van kans hebben op de koopwoningmarkt. Maar helaas hebben wij in onze gemeente ook geen huurwoningsysteem waar deze groeperingen kans maken. Het wordt tijd dat we daar veranderingen in gaan brengen, want van krapte mogen geen hele duperingen de schuld worden. Daarbij moeten we creatief gaan zijn met oplossingen maar ook harder in onze gemeentelijk afspraken. Het is tijd voor verandering.

We dienen graag de twee moties mee in over de woonregisseur en prestatieafspraken met Reggewoon

Betrouwbare overheid

Daarnaast is een toenemende polarisatie een gevaar voor onze democratie. Zoek je naar verschillen of zoek je verbinding? Als overheid hebben we er een potje van gemaakt. Het vertrouwen van veel mensen is geschaad. Hoe krijg je dat ook op lokaal niveau weer terug? Zeg wat je doet en doe wat je zegt, maar heb vooral ook respect voor elkaar en zoek het goede in de ander.

Als het gaat om de financiën zien we ook voor 2022 een sluitende begroting, maar we mogen ons niet rijk rekenen. We zien in de programmabegrotingen de risico’s benoemd en daar mogen we de ogen niet voor sluiten. Het is niet ons geld waar we zuinig op moeten zijn, maar het geld van ons allemaal. En je kunt het ook maar één keer uitgeven.

De jaren na 2022 laten flinke tekorten zien. Deze tekorten zijn zeker niet leuk maar wel eerlijk en realistisch.  We hebben een doorkijkje gekregen naar de komende jaren. Een herijking van het gemeentefonds en het vervallen van de opschalingskorting zorgen ervoor dat we in de nabije toekomst waarschijnlijk niet in de rode cijfers komen. De ChristenUnie is blij dat dit college reëel durft te begroten. Dat is een compliment waard. Dit past bij een betrouwbare overheid.

Uit de benchmark van Berenschot blijkt dat er naar sport relatief veel geld gaat. Juist daar moeten we alert blijven. Als ChristenUnie blijft voor ons de vraag staan waar de gereserveerde €60.000 voor deskundig onderzoek vandaan komt. Deze vraag is na meerdere keren stellen niet beantwoord. Het is inmiddels duidelijk wat er moet gebeuren aan de velden en dat er een Europees verbod gaat komen. Wat moeten wij als gemeente dan nog deskundig laten onderzoeken (waar dit bedrag voor nodig is?)

De hondenbelasting wordt afgeschaft, want ze is niet meer van deze tijd. Maar ook zonder hondenbelasting is er nog wel hondenpoep en dat kan een belasting zijn. Als hondeneigenaren de poep van hun viervoetige huisgenoot niet opruimen, moet het op een andere manier opgeruimd of het veroorzaakt overlast. Nu worden de kosten voor handhaving en opruimen uit de uit de algemene middelen gehaald. Wij gaan dit kritisch volgen, want wij vinden dat de vervuiler betaalt.

De HKHN laat zien dat ze een bloeiende vereniging is waar echt niet zomaar het handje opgehouden wordt. Wij willen de HKHN dan ook alle complimenten geven dat er zo veel werk verzet wordt, natuurlijk niet alleen op dit gebied. Het is een aanwinst voor de Grotestraat. We hopen echter ook dat de subsidie binnen een aantal jaren niet meer nodig is.

Ik rond af.
We zien de toekomst hoopvol realistisch tegemoet. Wij danken de ambtenaren hartelijk voor hun inzet. We zijn heel blij dat er een sluitende begroting voor ons ligt, met positieve doorkijkjes naar de toekomst. Met elkaar maken we plannen. Het kan zomaar heel anders gaan. Dat hebben we in 2020 wel geleerd. “Een mens stippelt zijn weg uit, maar de Heer bepaalt de richting die hij gaat” (Spreuken 16: 9, NBV’21). Wij geloven dat we het ook niet alleen of zelf kunnen. Wij bidden u veel wijsheid toe.

En mijn leerlingen? Die maken zich best zorgen om de toekomst, maar ze houden hoop. Ze vonden het interessant om mee te denken, maar tegelijk zijn het net mensen: ze hebben gewoon stoere praat over Bavaria Pils, maar dromen van een toekomst met een fijne opleiding, een passende baan en een prettig plekje om te wonen.

Ik dank u wel.

Margreeth Krommendijk-Grit
fractievoorzitter